Lazca çeviri üzerine konuşmaya başlamadan önce Lazcanın bir lehçe değil Güney Kafkas dil ailesine ait bir anadili olduğunu bilmemiz gerekiyor. Lazca, Doğu Karadeniz’de yer alan Rize’nin Pazar, Ardeşen, Çamlıhemşin ve Fındıklı ilçelerinde; Artvin’in ise Arhavi, Hopa, Borçka ve Murgul ilçelerinde konuşulur. Lazca, çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olmasa da arkasında kendi tarihini ve kültürünü barındırır. Gürcistan’ın bazı bölgelerinde hala Lazca konuşulduğunu ve bazı Üniversitelerinde Laz Kültürü ve Edebiyatı çalışmaları yapıldığını biliyoruz. UNESCO tarafından yok olma tehlikesi barındıran dillerden biri olarak belirlenen Lazca, Laz halkının büyük şehirlere göçü ve dilin yazıya geçirilememesi gibi sebeplerden ötürü günümüzdeki halini almıştır. Üzerinde uzlaşıya varılmış bir alfabesinin olmayışı sözcük bilimsel, dil bilimsel ve kültürel aktarım çalışmalarını da zorlaştırmaktadır. Dr. Metin Erten’in, Dr. Aleksiva İrfan Çağatay’ın, Nedim Candemir’in, İsmail Avcı Bucaklişi ve Hasan Uzunhasanoğlu’nun bu alanda yaptıkları değerli çalışmaları takdir etmemek mümkün değildir.
Yazılı ve Sözlü Bağlamda Lazca
Lazcanın genelde günlük konuşmalarda kullanılması, bu dilin neredeyse tamamen sözlü bir hal alması, yazılı kaynakların son derece sınırlı olmasına neden olur. Evliya Çelebi’nin 17.yüzyılda kaleme aldığı Seyahatname, Lazcaya ait en eski yazılı kaynak olarak bilinir ve kökeni bu kadar yıl geriye giden Lazcanın geniş sözlü edebiyatı ancak 19. yüzyılda yazıya aktarılmaya başlanmıştır. Lazcayı yazılı bir dil yapma konusundaki çalışmalar çeşitli imkânsızlıklar ve baskılar sonucunda istenilen başarıya ulaşamamıştır. Sonuç olarak, bahsettiğimiz bütün bu sebepleri bir araya getirdiğimizde, Lazca çeviri günümüzde maalesef neredeyse hiç gerekmemektedir. Sözlü olmayan kültür mirası çalışmalarında yaşlı Lazların dinlenip ses kayıtlarının deşifre edilmesi ve çevirisi dışında neredeyse hiç Lazca çeviri gereksinimi yoktur. Çok ender olarak hastanelerde ve resmi kuruluşlarda Türkçe bilmeyen son derece az kişiye de genellikle genç yakınları yardımcı olmaktadır. Zaman zaman bu standart dışı uygulamalar kişisel verilerin paylaşımı, kişi hak ve özgürlüklerinden yararlanamama gibi önemli toplumsal ve hukuki sorunlara da neden olmaktadır.
Lazca çeviri hizmeti almak isteyen kişilerin araştırmalarını iyi yapması gerekir.
Lazca Çeviri Hangi Alanlarda Kullanılır?
Lazca, konuşulduğu küçük coğrafya içerisinde pek fazla çeviri hizmetine ihtiyaç duymasa da var olan Lazca çeviri ihtiyaçları da göz ardı edilmemelidir. Özellikle Türkçesi iyi olmayan ve resmi evraklar konusunda yardıma ihtiyaç duyan kişiler hem sözlü hem de yazılı Lazca çeviri hizmetine ihtiyaç duyabilir. Lazca çeviri genellikle şu alanlarda devreye girer:
– Belgesel/Televizyon Yapımları
– Akademik/Bilimsel Araştırmalar
– Hastane, adliye gibi kurumlarda
Lazca Çeviri Hizmeti Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Lazcaya hem sözlü hem de yazılı olarak hâkim olan tercümanların sayısı pek de fazla olmadığından, Lazca çeviri hizmeti ararken zorlanabilirsiniz. En nihayetinde, gittikçe daha az konuşulan ve yazılan bu dilin çeviri ihtiyacı ve tercüman kapasitesi de yok olmak üzere. Lazca çeviriye çoğunlukla yukarıda belirttiğimiz alanlarda ihtiyaç duyulur ve bu alanlarda küçük yanlışlar bile geri dönüşü olanaksız hatalara neden olabilir. Hizmet alacağınız şirketin/çevirmenlerin Lazca çeviri yapabilecek düzeyde Lazca bildiğini kanıtlayan dayanak belgelerine sahip olduğundan da emin olmalısınız. Profesyonel referanslarını doğrudan arayarak çeviri şirketinin ya da serbest çevirmenin yeteneklerini, hizmet becerilerini sorgulamanızı öneriyoruz. Lazca çeviri ihtiyacınızı aceleye getirmemeniz ve detaylı bir araştırma sonucunda ulaştığınız tercümanlar aracılığıyla karşılamanız sizin için en iyisi olacaktır.