Çeviri dediğimiz şey, metnin yalnızca hedef dilde ifade edilmesi demek değildir. Çeviri yaparken birçok unsuru da göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. Örneğin çevirisi yapılan kaynağın doğrudan hitap edeceği kitle ve piyasasında olacağı coğrafya, dikkat edilmesi gereken başlıca durumlardandır. Bu noktada ortaya “yerelleştirme” dediğimiz çeviri türü ortaya çıkmaktadır.
Peki, yerelleştirmenin bu denli önemli olmasının nedeni nedir?
Haydi, kısa bir senaryo yazalım.
Dünya pazarına açılmak isteyen bir şirket olduğunuzu var sayın. Ürününüzün tanıtımlarını birçok dile çevrilmesini sağlayarak bu açılımın ilk adımını atmak istiyorsunuz çünkü ürünü müşterinin dilinde sunmak ve her türlü soru işaretini ortadan kaldırmak müşteri memnuniyeti açısından mükemmel bir girişim olacaktır. Fakat bu noktada, ürününüzü dünya pazarına açmaya karar verme aşaması kadar önemli olan bir şey varsa o da hedef kitlenizi tanımak olacaktır. Hedef kitlenin sosyal yapısı, ekonomik ve politik eğilimleri gibi etkenleri araştırmak ve buna göre hareket etmek doğru bir hamle olacaktır. Bununla birlikte artık hedef kitlenizi tanıyor, gereksinimleri ve hassasiyetlerini biliyor olacaksınız. İşte ürün tanıtım çevirilerinizi tam da bunlara göre gerçekleştirmeniz gerekir; mutlaka size artı puan sağlayacaktır.
Siz bir oyun şirketisiniz.
Küresel alanda oyunlarınızın oynanması, geniş kitlelere hitap etmesi, her türlü platformda satışta olması en büyük arzunuz. Öyleyse başlamanız gereken ve en çok önem vermeniz gereken noktalardan biri, oyun yerelleştirme çalışmalarını başlatmak olacak.
Oyunlar, çok küçük yaştan çok büyük yaşa kadar neredeyse herkesin ilgisini çekebilen araçlardır. “Herkes” olarak adlandırılan bu yelpazenin içerisinde yabancı dil bilmeyenler, hassas bölgelerde yaşayanlar, 12 yaşındakiler ya da 63 yaşındakiler olabilir. Bu nedenle oyunların çevirisini yapmak, yani bu durumda yerelleştirmesini yapmak oldukça kapsamlı bir süreçtir, çevirmenin ustalığı gerekir.
Aralık 2020’de birçok oyun severin hevesle beklediği Cyberpunk 2077, Türkçe dil desteğiyle birlikte piyasa sürüldü. Ancak oyunun bölümlerinden birinde karşılaşılan bir cümle, yerelleştirme hatası mı yoksa basit bir çeviri hatası mı bilinmeksizin öncelikle elbette pek çok tartışmaya yol açtı. Mustafa Kemal Atatürk’ün “İstikbal göklerdedir!” sözüne atıf yapan oyun, kullandığı küfürlü jargonla (göklerdedir sözü üzerinde) birçok kesimin tepkisini çekerek tartışmalara yol açtı. Kimileri bunun basit bir çeviri hatası olduğunu savunurken, kimileri de yerelleştirme yapılırken farklı bir dil kullanılmak istendiğini ancak bunun sonuçlarının öngörülemediğini belirtti ya da kasten yapılmış bir saygısızlık olarak nitelendirdi. Tepkilerin çığ gibi büyümesinin ardından çeviriyi yapan şirket yaptığı açıklamayla özür dileyerek bir sonraki sürümde küfürlü sözün kaldırılacağını söyledi.
Bu gibi durumlarla karşılaşmamak ya da bunun gibi hatalara sebebiyet vermemek için bir oyun çevirmeninin, dile yeterince hâkim, yaratıcılığı üst düzeyde ve asgari seviyede bilgisayar ve yazılım bilgisi olmalıdır. Bununla birlikte oyunun jargonlarına ve terimlerine bağlı kalmalı ancak araştırma yöntemleriyle gerektiğinde bu terimleri hedef dilde geliştirebilmelidir. Aynı zamanda oyun kültürüne ya da oyun oynamaya aşina da olmalıdır ve en önemlisi de hitap edeceği kitleyi çok iyi tanımalıdır.
Mirora’da sizin oyununuz için de tüm bu niteliklere sahip uzman çeviri ekipleri var.