Yerelleştirme, bir başka adı ile lokalizasyon, çevirisi yapılmak istenen kaynak bir dilin, çevrilecek olan hedef dile, o dili konuşan bireylerin kültürel, sosyal ve davranışsal özellikleri, yerel ölçü birimleri, yasaları vb. dikkate alınarak uyarlanması işlemidir.
Normal tercüme işleminde kaynak dilden hedef dile çevrilecek olan kelimelerin sözlükteki tam karşılıkları dikkate alınır, anlama ve söyleme tamamen sadık kalınır. Lokalizasyon çalışmasında ise çevirisi yapılacak olan kaynak dildeki sözcüklerin, cümlelerin vurgulamak istediği anlam, hedef dilin konuşulduğu bölgedeki dil özellikleri ve kullanım şekilleri dikkate alınarak tercüme edilir. Bu işlem bir tür uyarlama faaliyetidir.
Bu noktada yerelleştirme ile millileştirme arasındaki nüanslardan da söz etmeliyiz. Millileştirme yerelleştirmeden bir kademe daha fazla emek ve beceri gerektirir. Sözgelimi kaynak metinde kaynak metnin kullanıldığı ülkenin yasalarına atıflar ve bu yasalardan alıntılar varsa çeviri ekibi hedef ülkedeki kanunları taramalı ve bu kanunları çevirilerinde anmalıdır ve kanunlar ve uygulamalar arasında farklar varsa müşterilerini uyarmalıdırlar. Bu da çeviri ekibindeki kişilerin anadilinin hedef dilleri olması gerekliliğini getirir. Aynı zamanda çeviri ekibindeki kişilerden en azından biri hedef içeriğin kullanılacağı ülkede uzun süredir yaşıyor olmalıdır.
Yerelleştirmede Dil ve Kültür Yetkinliği
Yerelleştirme işlemi gerçekleştirilirken, çeviri yapılacak olan hedef dile son derece hâkim olmak şarttır. Bu nedenledir ki, yerelleştirme çalışması, kaynak dilden hedef dile çeviri yapacak olan uzman çevirmenler tarafından gerçekleştirilmelidir. Uzman çevirmen, tercüme edilecek olan hedef dilin karakteristik özelliklerini son derece iyi bilmeli, o dilin yapısına hâkim olmalı ve o dili konuşanların anlayacağı bir anlam bütünlüğü oluşturabilmelidir. Yerelleştirme çalışmasında ana amaç da zaten hedef dili konuşanların sosyokültürel özellikleri ve dili kullanma şekillerinin göz önüne alınmasıdır.
Yerelleştirmenin Alanları
Yerelleştirme faaliyeti son zamanlarda sıklıkla web site yerelleştirmesi ve içerik yerelleştirmesi çalışmalarında kullanılmaktadır. Bir markanın online ortamdaki en önemli varlıklarından biri olan web sitesinin ve buna bağlı olan içeriklerinin, hitap edilmek istenen hedef kitle nazarında anlaşılabilir bir şekilde uyarlanması işlemi, stratejik bir önem arz etmektedir. Yerelleştirme çalışması da markanın hedeflediği fark edilir olmak ve aynı dili konuşabilmek gibi unsurların arzu edilen biçimde gerçekleşmesine imkân tanımaktadır.
Bilgisayarlarda, oyun konsollarında ya da akıllı telefonlarda oynanan oyunların içeriklerinin hedef dile aktarımı için de çeviriden ziyade yerelleştirme süreci uygulanmaktadır. Normal çeviri süreçleriyle edinilemeyecek bazı etkiler yerelleştirme ile sağlanabilir. Oyundaki kahramanların, yerlerin velhasıl tüm unsurların adları hedef kültürün yaşam diline, kültürüne ya da tarihine göre değiştirilebilir.
Yerelleştirme, özellikle globalleşme ve yurt dışına hitap edebilme arzusu sonucunda son derece talep edilen bir hizmet haline gelmiştir. Markaların farklı kültür, coğrafya ve yaşam tarzlarındaki bireylere ulaşabilme ve daha anlaşılabilir olma istekleri yerelleştirme veya lokalizasyon adı altındaki çalışmaların hızını arttırmıştır.
Yerelleştirme ya da lokalizasyon diye tanımladığımız faaliyet, birebir tercüme hizmetinden farklı bir bakış açısı ile değerlendirilmelidir. Bu alanda çalışan uzmanlar da konuya ilişkin farklı ve yaratıcı bir çeviri stratejisinin güdülmesi gerektiğini bilmelidirler. Yerelleştirme işleminin başarıya ulaşabilmesinin temel koşulu, birebir tercüme faaliyetinden daha spesifik ve yerel bir dil kullanımı becerisine sahip olan yerel çeviri ekiplerince yapılmasıdır.