Evet, farkındayız, başlık biraz garip oldu. Ama ilgili okurlarımız alt yazı çevirisinin nasıl yapılması gerektiğine dair son derece kapsamlı bir yazımıza şuradan ulaşabilirler. Hem, doğrudan bahsetmenin her zaman bir yolu yoktur, değil mi? İnsan, yapılan yanlışlardan da öğrenebilir, hatta bazen yanlışlar daha öğreticidir. Biz de bu yazımızda dilimiz döndüğünce bunu yapmaya çalışacağız.
Yine de ilkin alt yazı çevirisinin klasik bir tanımını vermekle başlayalım.
Alt yazı çevirisi, özellikle film, dizi, belgesel gibi sanatsal içerikler ile bilimsel veya TEDx vb. konferans programlarının küresel pazara sunumu sırasında sıkça tercih edilen bir çeviri yöntemidir. Televizyonda yayınlanmak üzere hazırlanmış ana akım film, dizi veya programlarda genellikle dublaj çevirisi tercih edilse de bu programları anadilinden izlemek isteyen veya yabancı dilini geliştirirken kulak doygunluğu yaratmak için orijinal dilde izlemeyi tercih eden seyircilerin sayısı da hayli fazladır. Özellikle de son yıllarda tüm dünyayı etkisi altına alan online film ve dizi platformlarının hızlı bir şekilde palazlanarak televizyonun tahtını sarsması sonucu alt yazı çevirisi her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulan bir alan hâline gelmiştir. Gerek resmî platformlar gerekse illegal siteler gitgide daha çok alt yazı çevirmenine ve daha hızlı çeviriye ihtiyaç duymaktadır. Ve hepimizin bildiği gibi hız ve kalite arasında çoğunlukla ters orantı bulunur.
İşte yazımızın bu kısmında tabiri caizse bu ters orantıyı kaşıyacağız biraz…
- Belki söylemeye bile gerek yok ama maalesef sıkça karşılaştığımız için listenin ilk sırasında yer alıyor: Yanlış çeviri yapılmaz. Örneğin, gök cisimlerinden bahseden Heavenly Bodies adlı bir belgesel “Cennetsel Bedenler” diye çevrilmez. Bunun yerine, araştırma yapılır ve “Gök Cisimleri” diye çevrilir.
- Alt yazı çevirisi içerik izlenmeden yapılmaz veya en azından çeviri yapıldıktan sonra içeriğe eklenerek mutlaka izlenir (bu daha çok illegal sitelerde rastladığımız bir hata zira resmî platformların birçoğu zaten altyazı yerleştirmesini de çevirmene yaptırdığı için daha az rastlanıyor bu duruma, tabii buna rağmen hiç rastlanmaz da diyemeyiz). Zira bu tür çevirilerde görsel aslında çevirmenin en büyük yardımcısıdır, bir jest bir mimik anlaşılmayan bir cümleyi anlamlı hâle getirebilir ve yanlış çeviri ihtimalini en aza indirir.
- Alt yazı çevirisi yapılan içerik komik bir içerik bile olsa yapılan işe ve izleyiciye saygı duyulur ve sırf dikkat çekmek veya eğlenceli içerik üreten çeşitli platformlarda yapılan çeviriden bahsedilmesini sağlamak için abartılı yerelleştirmelere başvurulmaz. Buna karşın, kaynağa aşırı bağlı kalınarak çeviri kokan çeviriler de yapılmaz. Her zaman olduğu gibi bu iki zıt kutup arasında da bir denge aranır.
- Alt yazı çevirisine, her ne koşulda olursa olsun, izleyicinin içeriğe yabancılaşmasına sebep olacak kişisel veya izleyiciye yönelik notlar eklenmez.
- Hiçbir şartta sansür yapılmaz!
Mirora Translation iyi seyirler diler…