Simültane çeviri, sözlü olarak gerçekleştirilen çeviri hizmetlerinden biridir. Simültane çeviride çeviri işlemini gerçekleştirecek olan çevirmenler çeviriyi konuşan kişiyle aynı anda yapmaktadır. Bu yüzden bazı dilbilimciler tarafından “andaş çeviri” olarak Türkçeleştirilmek istenmişse de maalesef bu terim de diğer pek çok öz Türkçe sözcük gibi halk arasında yaygınlaşamamıştır. “Eş zamanlı çeviri” terimi de yaygınlık kazanamayan terim önerilerinden biridir. İşin tuhafı simultane çeviri tarif edilmeye kalkıldığında mutlaka bu iki terim bir tanım olarak kullanılmakta ama bu sektör jargonunda hala simultane çeviri terimi daha sık kullanılmaktadır.
Simültane çeviri genel olarak konferans, toplantı, seminer gibi uluslararası boyutlar içerebilen etkinliklerde gerçekleştirilen bir çeviri türüdür. Bu etkinliklerde hazır bulunan çevirmenler, konuşmaları kaynak dilden hedef dile o anda ve hatasız, eksiltmeden, yorumlamadan çevirmekle yükümlüdür. Simültane çeviride etkinlik alanında bulunan dinleyici kitlesinin yapılan konuşmaları net olarak anlamasının sağlanması amaçlanmaktadır. Bu nedenle simültane çeviri son derece uzmanlık isteyen bir çeviri türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Simültane çeviri sırasında yaşanacak en ufak hata, etkinlik alanında bulunan dinleyicilerin konuşmayı yanlış anlamasına, zaman zaman tepkisel davranmasına yol açmaktadır. Konferans çevirmenliğinde yetkin çevirmenlerin yanı sıra son derece güvenilir ve kaliteli bir ses ve kabin sistemi de gereklidir. Simultane çeviri hizmeti veren kuruluşlar genellikle bu teknik hizmeti de kendileri sağlamaktadır. Etkinlik alanlarında daha önceden hazırlanmış kabin ve ses sistemlerinin simultane çeviriye uygun olup olmadığı etkinlik başlamadan önce konunun uzmanı bir ekip tarafından denetlenmelidir.
Online Ortamda Simültane Çeviri
Son dönemlerde dünya genelinde yaşanılan pandemi krizi ya da Covid-19 diye adlandırılan salgın hastalık nedeniyle birçok faaliyet uzaktan gerçekleştirilme seçeneğini denemektedir. Özellikle teknolojinin gelişmesi ve birçok işin çevrimiçi ortam vasıtasıyla gerçekleştirilebilmesi avantajı Covid-19 krizinin iş dünyasındaki zararlarının bir nebze giderilmesi anlamını taşımaktadır. Online ortamda gerçekleştirilen görüntülü konuşma ve toplantı özelliği ile birlikte simültane çeviri sektörünü de gelecekte daha çok uzaktan online etkinlikler bekliyor görünmektedir. Uluslararası konferanslar, sempozyumlar vb. tüm etkinliklerde ulaşım ve konaklama masraflarını sıfıra indiren Zoom ve benzeri programlar simultane çeviri işleri için ayrıca kabin, kulaklık, mikrofon sistemlerinin maliyetlerini de ortadan kaldırmıştır.
Online Uzaktan Simültane Çeviri Nasıl Yapılır?
Online uzaktan simültane çeviri hizmeti, internet ortamında yararlanılan görüntülü video konferans sistemleri vasıtasıyla gerçekleşen etkinliklerde bu faaliyetin yapılmasıdır. Uzman simültane çevirmen tıpkı bir etkinlikte fiziksel olarak hazır bulunurmuş gibi online olarak da simültane çeviri için gerekli ekipmanları ile hazır halde yer almaktadır. Bazı özel yazılımlar simultane çeviri kabinini ve çok kanallı ses iletimi sistemini sanal ortamda da başarıyla hayata geçirmişlerdir. Simültane çevirmen, online ortamda gerçekleşecek herhangi bir toplantı, konferans veya semineri kaynak dilden dinleyici kitlesinin konuştuğu hedef dile o anda hatasız bir şekilde çevirmek için faaliyet göstermektedir. Burada yine dikkat edilmesi gereken ana unsur simültane çevirmenin kaynak ve hedef dile son derece hâkim olması ve anlık olarak çeviri işlemini gerçekleştirebilme kabiliyetidir. Batı Avrupa Dillerinin pek çoğunun akraba diller olduğunu ve bu nedenle simultane çevirmenlerin sözdiziminden kaynaklanabilecek sorunları pek yaşamadığını söyleyebiliriz ancak Türkçenin sondan eklemeli gramer özellikleri ve sözdizimindeki esnekliği nedeniyle konuşmacının sözü bitmeden çeviriye başlaması neredeyse olanaksızdır. Bir cümle bittiğinde çeviriye başlayan çevirmen aynı anda bir sonraki cümleyi dinleyip onu da aklında çevirmeye başlaması gerekir. Bu süreç dört çekirdekli iki işlemcinin aynı anda çalışmasına benzetilebilir. Simultane çevirmenlerin çok özel bir eğitim sürecinden geçen çok özel zihinsel süreçleri yürütebilen kişiler olduğunu bilmemiz gerekir.
Simültane çevirmenler ne kadar deneyimli, birikimli, yetenekli olurlarsa olsunlar bir saatlik bir çalışma süresinde bile olağan üstü yorulurlar ve hata yapma olasılıkları artar. Bu yüzden 45 dakika – bir saatlik süreleri aşan simultane çeviri işleri için en az iki çevirmenin hazırlanması gerekmektedir. Simultane çeviri işlerine çevirmenlerin nasıl hazırlandığı da ayrıca ayrıntılı olarak işlenmesi gereken bir konudur.
Online uzaktan simültane çeviri önümüzdeki yıllarda çok daha sık bir şekilde uygulanacak bir çeviri hizmeti gibi görünmektedir. Bu anlamda simültane çevirmenlerin de kendilerini online ortamlarda çeviri yapabilecek yönde geliştirmeleri gerekmektedir.